เครื่องแขวนดอกไม้สด
วิจิตรศิลป์ความเป็นไทย แต่โบร่ำโบราณมา ล้วนแล้วแต่ฝีมือวิจิตรงดงาม มีคุณค่าหลายอย่างด้วยกัน ที่ตกทอดมาถึงรุ่นเรา เราเห็นแต่เราไม่รู้ความสำคัญ สิ่งนั้นก็ไม่มีคุณค่า เครื่องแขวน ใช้ประดับตามสถานที่ต่างๆ เราอาจสังเกตุเห็น แต่เราไม่รู้ว่าเรียกว่าอะไร และแต่ละประเภทมีเรื่องราวความเป็นมาอย่างไร
ตอนที่แล้วแนะนำเรื่องการแทงหยวกประกอบเครื่องสด ตอนนี้เต็มใจเสนอเรื่องเครื่องแขวน โดยเฉพาะเรื่องเครื่องแขวนที่ใช้ประดับตกแต่งพระเมรุมาศ
อยากให้คนไทยได้อ่าน เพราะสิ่งเหล่านี้เป็นมรดกไทยที่น่าภาคภูมิใจจริงๆ
เครื่องแขวนดอกไม้สดเป็นงานศิลป์ที่มีมาตั้งแต่สมัยอยุธยา แต่เสื่อมถอยไปเมื่อคราวเสียกรุงเป็นครั้งที่ 2
จากนั้นจึงเริ่มถูกฟื้นฟูอีกครั้งเมื่อเริ่มสร้างกรุงรัตนโกสินทร์ บุคคลสำคัญในวงการช่างดอกไม้ในยุคนั้น คือ
.....เจ้าจอมมารดาตานี ธิดาเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา(บุนนาค) เจ้าจอมในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช....
ผู้มีฝีมือเชิงช่างดอกไม้ซึ่งนอกจากจะถวายงานในด้านที่ตนถนัดแล้ว ท่านยังได้ฝึกหัดและถ่ายทอดวิชาแก่พระธิดาและพระนัดดา ของพระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าฉัตร กรมหมื่นสุรินทรรักษ์ ให้เป็นช่างดอกไม้สืบวิชาต่อมาจนกระทั่งรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าอยู่หัว
ช่วงที่ประเทศของเรามีการติดต่อค้าขายกับชาวต่างชาติมากขึ้น เครื่องแขวนดอกไม้สดเริ่มมีการปรับรูปแบบ ให้เข้ากับสมัยนิยมมากขึ้น เช่น แบบของโคมจีนแบบโคมไฟแบบยุโรป พวงเเก้วได้ไอเดียมาจากการทำเลียนเเบบ โคมไฟระย้า โคมเเก้วเจียระไน เป็นต้น เครื่องพวงดอกไม้แขวนจึงมาจากการผสมผสานทางวัฒนธรรม เป็นด้วยราชสำนักอันเนื่องมาจากในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว งานประดิษฐ์ดอกไม้สดได้รับความนิยมและเจริญอย่างสูงสุด
...ในพระบรมมหาราชวัง เจ้านายฝ่ายในจะประดิษฐ์งานดอกไม้ไปถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อถวายเป็นพุทธบูชาแด่พระแก้วมรกต หรือประดับตามพระที่นั่งองค์ต่างๆ
ข้าราชสำนักบางทาน พอออกจากวัง ก็นำวิชาเหล่านี้ติดตัวไป ทำให้งานดอกไม้สด ไม่ได้อยู่แต่ในวังหลวงอีกต่อไป
 |
| ในภาพ หม่อมศรีพรหมมา กำลังร้อยมาลัย |
โดยเฉพาะอย่างยิ่งพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา กรมหลวงสมรรัตนสิริเชษฐ์ พระเชษฐภคินีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าอยู่หัว ทรงมีพระปรีชาในการดิษฐ์
เครื่องแขวนดอกไม้สดเป็นอย่างยิ่ง เมื่อมีงานสำคัญก็จะทรงประดิษฐ์ดอกไม้ไปประดับตามงานนั้นๆ
 |
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา กรมหลวงสมรรัตนสิริเชษฐ์ |
.................................................................
พู่กลิ่น
 |
| พู่กลิ่น |
เป็นพวงดอกไม้มีลักษณะคล้ายพู่ คือ ตรงกลางป่อง หัวและเท้าเรียว ใช้แขวนห้องเพื่อความสวยงาม และส่งกลิ่นหอมอบอวลของดอกไม้สด พู่กลิ่นมีหลายขนาดตั้งแต่ 3-7 ชั้น ในงานมงคลใช้พู่กลิ่นจำนวนชั้นเป็นเลขคี่ และใช้จำนวนชั้นเป็นเลขคู่สำหรับงานศพ
พวงแก้ว
 |
| พวงแก้ว |
โครงสร้างเป็นรูป 6 เหลี่ยมด้านเท่า สามอันร้อยอุบะดอกจำปีประดิษฐ์ ผูกให้ได้ขนาดลดหลั่นกันเป็นชั้น ประดับเฟื่องแบบกนก ตามมุมห้อยอุบะแขกดอกจำปีประดิษฐ์ ติดทัดหูรูปดาว ส่วนบนร้อยดอกรักเป็นสายผูกรวบติดกัน ห้อยอุบะแขกตรงกลาง
ระย้าทรงเครื่อง
 |
| ระย้าทรงเครื่อง |
โครงสร้างรูปดาว 8 แฉก ส่วนบนถักตาข่ายจอมแห ส่วนล่างถักตาข่ายดอกรัก ผูกอุบะตุ้งติ้งประดับเฟื่องมาลัยลูกโซ่แบน ด้วยดอกกล้วยไม้ ตามมุมผูกอุบะพู่กลิ่นบานไม่รู้โรย ชายพู่กลิ่นใช้อุบะสร้อยสนจากดอกกล้วยไม้ ตรงกลางประดับด้วยพู่กลิ่นเช่นเดียวกัน
ขอบคุณข้อมูล :
เวปบอร์ด postjung
http://board.postjung.com/690484.html
รูปภาพ www.google.com
วีดีโอ www.youtube.com
เครื่องแขวนประดับพระเมรุมาศ ศิลปะงดงามของไทยที่น่าศึกษา ตอนที่ 2
4/
5
Oleh
ICHICO
