วันศุกร์ที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2559

แทงหยวกประกอบเครื่องสดประดับพระเมรุ ศิลปะงดงามของไทยที่น่าศึกษาตอนที่ 1



  แทงหยวก .... ระยับลาย  
  วิจิตรศิลป์ประดับเมรุ  



วิจิตรศิลป์งดงาม ของคนไทยที่น่าภาคภูมิใจ





           จิตกาธาน (อ่านว่า จิด-ตะ -กา-ทาน) หมายถึงเชิงตะกอน คือที่ตั้งศพเพื่อฌาปนกิจ หรือเมรุชั่วคราว

ลายศิลป์ประดับเชิงตะกอนเผาศพ แต่โบร่ำโบราณมา ชาวไทยใช้หยวกกล้วยสลักเสลาอย่างวิจิตร เรียกว่า...

แทงหยวก
การแทงหยวกเกิดขึ้นมาจากการเผาศพของชาวบ้าน


          สมัยโบราณนิยมเผาศพกันกลางแจ้ง เพราะยังไม่มีการก่อสร้างฌาปนสถาน เมื่อจะเผาก็ขุดศพขึ้นมาทำความสะอาดให้เหลือแต่กระดูก แล้วนำมาบรรจุลงในโกศ เพื่อนำไปบำเพ็ญกุศลบนเชิงตะกอนก่อนที่จะทำพิธีเผา

          เพื่อความสวยงามของเชิงตะกอน ช่างแทงหยวกจะนำกาบกล้วยมาแทงเป็นลวดลายต่างๆ ประดับให้ดูสวยงาม เหมาะสมกับฐานะของผู้ตาย หรือฐานะของเจ้าภาพ


แทงหยวก ใช้ต้นกล้วยอะไร ?
          กาบกล้วยที่นำมาใช้ นิยมใช้กล้วยตานีเท่านั้น 






          เพราะใบมีความสมบูรณ์ มีความอิ่มตัวในลำต้น ไม่มีสายใยเวลาตัด แทง ฟัน และไม่เปราะเหี่ยวง่าย หากเป็นกล้วยชนิดอื่นจะเหี่ยวเฉาภายในเวลา 10 ชั่วโมง 

      
           เลือกต้นที่ยังไม่ออกปลีลำต้นสูงประมาณ 3 เมตรขึ้นไป โคนต้นมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 20 เซนติเมตร

          การแทงลวดลาย นิยมแบ่งลวดลายออกเป็นชั้นเชิงตะกอน ตั้งแต่ 3 ชั้นขึ้นไป และมีเสาเชิงตะกอนตั้งแต่ 8 เสา ถึง 12 เสา
          
          ความพิเศษของวิจิตรศิลป์ประเภทนี้ คือเป็นสุดยอดฝีมือทีเดียว เนื่องจากเป็นของสด จึงต้องทำให้เสร็จภายใน 1 คืนก่อนวันเผา หรือฌาปนกิจเท่านั้น
   
          การสร้างสรรค์ลวดลาย ช่างมีลายต่างๆ ที่สืบทอดกันมา ช่างมักใช้ลายไทยโบราณเป็นลายมาตรฐาน ซึ่งปัจจุบันก็ยังใช้ลายไทยแบบดั้งเดิมอยู่ และประยุกต์ลายขึ้นมาใหม่บ้าง

          ตัวอย่างเช่น ลายฟันหนึ่ง หมายถึงลายที่มีหนึ่งยอด เป็นลวดลายเบื้องต้นสำหรับผู้ที่เริ่มฝึกหัดแทงหยวก จะต้องฝึกฝนให้เกิดทักษะความชำนาญ ขนาดของฟันจะต้องเท่ากันทุกซี่ แทงเป็นเส้นตรงไม่คดโค้ง และต้องฉลุให้เท่ากันทั้งสองด้าน


ลายฟันหนึ่ง
ลายฟันสาม

ลายอื่นๆ เช่น ลายฟันสาม ลายฟันห้า ลายน่องสิงห์หรือแข้งสิงห์ ลายหน้ากระดาน ลายเสา และลายกระจังหรือลายบัวคว่ำ เป็นต้น




................................
เครื่องสด

          วัสดุประดับเชิงตะกอนให้มีชีวิตชีวาขึ้น ภาษาช่างเรียกว่า 
“การแทงหยวกประกอบเครื่องสด” 




( เครื่องสด หมายถึง ของสด เช่นดอกไม้ ใบไม้ ใบตอง หยวกกล้วยและผลไม้บางชนิด เช่น ฟักทอง มันเทศ มันแกว มะละกอ ที่นำมาประดิษฐ์เป็นดอกไม้ สัตว์และตัวละครในวรรณคดีให้สวยงาม เพื่อใช้ในงานสำคัญทางศาสนา พิธีมงคลต่าง ๆ และงานศพ)



การแทงหยวกประกอบเครื่องสด 


การแทงหยวกประกอบเครื่องสด
พระเมรุมาศสมเด็จพระเจ้าพี่นางฯ

พระเมรุมาศสมเด็จพระเจ้าพี่นาง





ThailandOnly 9/10/57 : ลวดลายการแทงหยวกกล้วย 
จากช่างแทงหยวกมือทอง


ขอบคุณข้อมูล : 

เครื่องสด : สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

https://goo.gl/w5yx7w
แทงหยวก : ซีอีโอรากหญ้า http://www.oknation.net/blog/kumong69/2008/11/13/entry-1

www.google.com
www.youtube.com


Related Posts

แทงหยวกประกอบเครื่องสดประดับพระเมรุ ศิลปะงดงามของไทยที่น่าศึกษาตอนที่ 1
4/ 5
Oleh

Subscribe via email

Like the post above? Please subscribe to the latest posts directly via email.

18 ความคิดเห็น

Tulis ความคิดเห็น
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 05:35 ความคิดเห็นนี้ถูกผู้เขียนลบ
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 05:40

ขอถวายอาลัยแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในพระบรมโกศด้วยเกล้าด้วยกระหมอ่มขอเดชะ

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 05:42

ช่างวิจิตรงดงาม สมพระเกียรติพระผู้เสด็จสู่สวรรคาลัยยิ่งนัก นับเป็นบุญที่ได้เห็น

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 05:55


ธ ทรงเป็นมิ่งขวัญชาวไทยตลอดไปและตลอดกาล ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 06:18

ฝีมือคนไทยเป็นศิลปที่ที่น่าภาคภูมิใจที่สุด

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 07:13

ชาติของเราชาติไทยใครก็รู้
ชาติเคยสู้ผ่านศึกเหตุชั่วร้าย
ชาตินักรบต่อสู้จนชีพวาย
ชาติอยู่ได้แม้ตายก็ยอมพลี
ชาติไทยเราถึงคราวน่าใจหาย
ชาติไทยได้สูญสิ้นกษัตริย์ศรี
ชาติไทยเสียสิ้นแล้วองค์จักรี
ชาติไทยนี้เกิดทุกข์ทั่วถิ่นไทย

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 07:33

สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ พระผู้เสด็จสู่สวรรคาลัย

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 07:33

สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ พระผู้เสด็จสู่สวรรคาลัย

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 07:39

ศิลปะ ความงดงามความอ่อนช้อย มาจากภูมิปัญญาของชาวไทยแสดงความรักความเคารพกตัญญู ด้วยเกล้าด้วยกระม่อมขอเดชะขอพระองค์เสด็จสู่สวรรคาลัยสถิตนิรันดร

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 07:57

กราบแทบฝ่าพระบาท ส่งเสด็จสู่สวรรคาลัย
น้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ และถวายความอาลัยแด่
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูิมพลอดุลยเดช
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้านางปัทมา จันทร์วงศ์และครอบครัว

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 08:26

ขอถวายความอาลัยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 11:49

สาธุ อนุโมทนาบุญด้วยค่ะ ขอให้ได้บุญเยอะๆ นะคะ สุดยอดฝีมือเลยค่ะ

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 12:44

"จัดเตรียมฯอย่างวิจิตรงดงาม สมพระเกียรติฯ"
ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ
ขอน้อมเกล้าฯถวายความอาลัยแด่
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในพระบรมโกศ
พระผู้เสด็จฯสู่สวรรคาลัย
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะ

Reply
avatar
Lee
14 ตุลาคม 2559 เวลา 13:23

ขอน้อมเกล้าฯถวายอาลัย ส่งเสด็จสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในพระบรมโกศสู่สวรรคาลัย
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 19:53

ขอน้อมกราบถวายอาลัย ส่งเสด็จกลับสู่สวรรคาลัย

Reply
avatar
14 ตุลาคม 2559 เวลา 20:24

"ขอถวายความอาลัยแด่พระบาทสมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัวในพระบรมโกศ"

Reply